Silny mróz oznacza występowanie temperatury powietrza o wartości poniżej -15°C. Jest także utożsamiany z warunkami pogodowymi, które są przyczyną śmierci ludzi i powodują straty materialne. W przypadku tych ostatnich wartość temperatury powietrza jest uwzględniana wspólnie z pozostałymi warunkami pogodowymi (zwłaszcza wiatrem, nasłonecznieniem i wilgotnością), gdyż bezpośrednie zagrożenia ludzkiego zdrowia i życia może wystąpić nawet w sytuacji temperatury powietrza o wartości wyższej niżeli wspomniane wcześniej -15°C (Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego, 2021/2022, s. 54).
Intensywne opady śniegu są związane z sytuacją, w której „suma opadów w okresie nie dłuższym niż 12 godzin spowoduje przyrost pokrywy śnieżnej od 10 cm do 15 cm, lub w czasie nie dłuższym niż 24 godziny spowoduje przyrost pokrywy śnieżnej o 15 cm i więcej. Intensywne opady śniegu charakteryzuje się przez podanie: przyrostu pokrywy śnieżnej w cm, zmienności natężeń opadów w czasie, rozkładu przestrzennego opadów” (Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego, 2021/2022, s. 54).
– Analizuj -> Przed zagrożeniem
- Zidentyfikuj kluczowe zagrożenia właściwe dla Twojego regionu – np. ekstremalne mrozy, burze śnieżne, awarie infrastruktury.
- Skorzystaj z danych historycznych (statystyki, raporty) i aktualnych komunikatów służb.
- Oceń, jakie konkretne skutki (przerwy w dostawie prądu, wody, gazu, blokady dróg) mogą wystąpić oraz jak wpłyną na Twoją sytuację.
– Przygotuj -> Przed zagrożeniem
Skuteczne przygotowanie wymaga odpowiednich zasobów i umiejetności:
- Wyposaż się w niezbędne środki i narzędzia, takie jak:
- żywność, która nie wymaga gotowania,
- zapas wody zabezpieczonej przed zamarznięciem,
- sól kamienną i piasek,
- zapas opału,
- zastępcze źródło światła i ogrzewania,
- zapasowe baterie do radia i latarek,
- świece,
- łopaty,
- naładowany telefon komórkowy z naładowanym powerbankiem,
- środki komunikacji (np. radio na baterie)
- detektory CO i dymu.
- Przygotuj plan awaryjny: omów go z rodziną lub bliskimi. Ustal, kto za co odpowiada, jak się komunikujecie oraz gdzie się spotkacie w razie rozdzielenia.
- Aby zwiększyć szanse szybkiego odnalezienia dziecka w przypadku rozdzielenia,
przygotuj i przechowaj podstawowe informacje w sposób bezpieczny i łatwo dostępny: - Przygotuj kartę identyfikacyjną dla dziecka która powinna zawierać:
- imię i nazwisko dziecka.
- datę urodzenia.
- kontakt do rodziców lub opiekunów (numer telefonu, e-mail)
- adres zamieszkania
- grupę krwi, jeśli jest znana.
Warto dodać informację o alergiach, przyjmowanych lekach lub schorzeniach
przewlekłych.
- Umieść kopię w bezpiecznym miejscu:
- Przechowuj kartę identyfikacyjną w plecaku, kieszeni ubrania dziecka lub w łatwo
dostępnej kieszeni jego torby. - Zadbaj, aby dane były zabezpieczone przed zniszczeniem – np. w wodoodpornej
kopercie lub laminowane.
- Przechowuj kartę identyfikacyjną w plecaku, kieszeni ubrania dziecka lub w łatwo
- Zrób aktualne zdjęcie dziecka:
- Zdjęcie powinno być wyraźne i przedstawiać aktualny wygląd dziecka.
- Przechowuj je w formie cyfrowej (na telefonie lub w chmurze) oraz w wersji papierowej.
- Poinstruuj dziecko:
- Wytłumacz, do czego służy karta identyfikacyjna i gdzie jest przechowywana.
- Naucz dziecko, aby w przypadku zagubienia pokazało ją zaufanej osobie dorosłej,
np. funkcjonariuszowi policji.
– Zabezpiecz -> Przed zagrożeniem i/lub na początku zagrożenia
Zapewnienie bezpieczeństwa w otoczeniu to podstawa ograniczania ryzyka:
- Zabezpiecz infrastrukturę: usuń zalegający śnieg, skontroluj instalacje gazowe, elektryczne i wodne, zainstaluj detektory CO i dymu.
- Przygotuj pojazd na trudne warunki: opony zimowe, kable rozruchowe, koc termiczny, zapas paliwa oraz łopata mogą być kluczowe w przypadku kryzysu pogodowego.
- Jeśli zagrożenie narasta, minimalizuj ryzyko: zamknij okna i drzwi, upewnij się, że generator prądu jest bezpiecznie używany, a rura wydechowa pojazdu nie jest zasypana śniegiem.
– Komunikuj -> W trakcie zagrożenia
Wymiana informacji i współpraca to klucz do efektywnego reagowania:
- Monitoruj komunikaty lokalnych służb, radia oraz aplikacji ostrzegawczych. Postępuj zgodnie z ich zaleceniami.
- Koordynuj działania z rodziną i sąsiadami, organizując wspólną pomoc, taką jak dowóz wody, odśnieżanie dróg czy wsparcie osób starszych i chorych.
- Przekazuj wyłącznie sprawdzone informacje, unikając dezinformacji, szczególnie w mediach społecznościowych.
– Reaguj -> W trakcie zagrożenia
Gdy sytuacja kryzysowa się rozwija, wdrażaj ustalony wcześniej plan:
- Decyduj, czy ewakuacja lub pozostanie w miejscu (shelter in place) są najlepszą opcją w danej sytuacji.
- Udziel pierwszej pomocy osobom potrzebującym, wezwij służby ratunkowe i działaj zgodnie z zasadami bezpieczeństwa.
- Minimalizuj skutki zagrożenia: wyłącz uszkodzone instalacje, chroń się przed wychłodzeniem i zapewnij odpowiednią wentylację podczas korzystania z awaryjnych źródeł ogrzewania.
– Przemyśl -> Po zagrożeniu
Po zakończeniu zagrożenia dokonaj oceny i wyciągnij wnioski na przyszłość:
- Oceń szkody: sprawdź stan budynków, instalacji i dróg dojazdowych. Poważne uszkodzenia zgłoś odpowiednim specjalistom (elektryk, hydraulik, kominiarz).
- Uzupełnij braki: odśwież zapasy, wymień zużyte akumulatory, sprawdź działanie sprzętu kryzysowego.
- Zaktualizuj plan awaryjny: sporządź listę elementów, które wymagają poprawy, by w przyszłości lepiej radzić sobie z podobnymi sytuacjami.
– Wzmacniaj swoją odporność -> Po zagrożeniu
Odporność na przyszłe zagrożenia wymaga zaangażowania i systematycznego działania:
- Przeglądaj i modernizuj instalacje oraz sprzęt – inwestuj w trwałe rozwiązania, takie jak docieplenie budynków czy agregaty prądotwórcze.
- Organizuj działania wspólnotowe: twórz grupy sąsiedzkie, wspólne akcje, takie jak odśnieżanie czy pomoc w transporcie żywności.
- Zapewnij wsparcie psychologiczne: informacje o infoliniach i punktach wsparcia mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem.
- Buduj świadomość w społeczności poprzez akcje edukacyjne – spotkania, ulotki czy media społecznościowe mogą zachęcić do lepszego przygotowania na kolejne kryzysy.
